Shop met 25%* korting op alles van Estée Lauder, Clinique en Lancôme!
Panthenol
Informatie gecontroleerd en opgesteld in samenwerking met biochemicus Dr. S. Schunter uit München.
WAAR GAAN WE HET OVER HEBBEN?
KORT EN KRACHTIG: PANTHENOL
- Benaming op lijst van cosmetica-ingrediënten (INCI): Panthenol
- Effect: kalmerend, regenererend, hydraterend
- Aanbevolen gebruik: vooral in serums, crèmes en lotions
- Huidtypes: bij een gevoelige en geïrriteerde huid
Panthenol: de basics
Panthenol, ook provitamine B5 genoemd, wordt in het lichaam omgezet in pantotheenzuur (vitamine B5), dat op zijn beurt weer wordt omgezet in co-enzym A. Deze omzetting is zo interessant omdat co-enzym A onder andere een belangrijke rol speelt bij de stofwisseling in je huid: het is betrokken bij de vorming van vetzuren en huidlipiden, de cruciale componenten van een gezonde huidbarrière.
Maar panthenol werkt niet alleen indirect als een voorloper van andere signaalstoffen, het heeft ook een direct effect op je huid doordat het het vochtgehalte verbetert en het regeneratievermogen vergroot. Panthenol of pantotheenzuur wordt via plantaardig en dierlijk voedsel aan het lichaam geleverd. Maar ook de huid kan panthenol in niet onaanzienlijke mate opnemen. Dat komt doordat panthenol een heel klein molecuul is en door de huid makkelijk wordt opgenomen.
De positieve effecten van panthenol op je huid zijn eigenlijk al heel lang bekend: de eerste huidverzorgingscrème met panthenol, of beter gezegd dexpanthenol, werd al in 1944 op de markt gebracht.
TOELICHTING
Wat is het verschil tussen panthenol en dexpanthenol?
Panthenol is strikt genomen niet één stof, maar altijd een mix van zogeheten linksdraaiend en rechtsdraaiend panthenol. Beide vormen zijn relevant voor de huidverzorging omdat ze je huid hydrateren, kalmeren en laten regenereren.
Verzorgingsproducten, vooral die bij de apotheek verkrijgbaar zijn, vermelden echter vaak expliciet dexpanthenol in plaats van panthenol. Deze aanduiding wordt altijd gebruikt als er expliciet alleen rechtsdraaiend panthenol in zit in plaats van een mix van links- en rechtsdraaiend panthenol. Dexpanthenol is afgeleid van het Latijnse ‘dexter’ = ‘rechts’.
Maar waarom is dexpanthenol een extra vermelding waard? Dit komt doordat deze vorm van panthenol gebruikt kan worden bij bepaalde biochemische reacties in het lichaam. Namelijk bij de omzetting van panthenol in co-enzym A zoals hierboven beschreven. Dexpanthenol draagt dus bij aan de productie van belangrijke huidlipiden. Het linksdraaiende panthenol is daartoe niet in staat, omdat het niet herkend wordt door het lichaam als deze chemische reactie plaatsvindt. Dat komt omdat het een iets andere structuur heeft dan het rechtsdraaiende panthenol.
Het effect van panthenol op huid en haar
In de medische dermatologie wordt panthenol gebruikt om wonden op huid en slijmvliezen te genezen. Dit effect heeft ook de weg vrijgemaakt voor het gebruik van panthenol in huidverzorging, omdat de vochtaantrekkende eigenschap van panthenol het vochtgehalte van de huid verbetert en op die manier de stabilisatie en regeneratie van de huidbarrière ondersteunt. Daarom heeft vooral een droge, geïrriteerde of gevoelige huid baat bij verzorging met panthenol.
Panthenol beschermt niet alleen de huid, maar ook het haar tegen schadelijke invloeden van buitenaf. Shampoos of conditioners met panthenol laten je haar er gladder en glanzender uitzien, omdat panthenol als een filmlaagje om je haren gaat zitten.
Tot op heden zijn er geen allergieën gevonden die verband houden met panthenol. Het is daarom geschikt voor alle huidtypes en komt voor in een groot aantal verschillende cosmetische producten. Het wordt met name aanbevolen voor gebruik in aftersunlotions, haarverzorgingsproducten, douchegels en verzorgingsproducten voor een droge, geïrriteerde, gevoelige of jeukende huid.
Zo werkt panthenol op je huid
- Het houdt vocht vast en verbetert zo het vochtgehalte van de hoornlaag
- Stabiliserend: het versterkt de huidbarrière
- Regenererend: het ondersteunt de vorming van nieuwe huidcellen
- Verstevigend: de elasticiteit van je huid wordt verbeterd
- Kalmerend: het bevordert de genezing van wonden, vermindert jeuk en heeft een ontstekingsremmend effect
Veelgestelde vragen over panthenol
Is panthenol geschikt bij neurodermitis?
Kan panthenol wondgenezing bevorderen?
Waar moet je op letten bij het gebruik van panthenol?
Over de auteur
Dr. Sarah Schunter, biochemicus
"Wie begrijpt hoe cosmetische bestanddelen te werk gaan, zet de eerste stap richting een effectieve huidverzorging", aldus biochemicus Dr. S. Schunter. Ze vindt het als gepromoveerd biochemicus leuk om chocola te maken van de vaak cryptische lijsten met bestanddelen van huidverzorgingsproducten: wat zit erin en hoe werkt het. Zij is ervan overtuigd: met deze kennis kun je voor elk huidtype en elke toestand van je huid de juiste verzorging bepalen.
Andere aspecten van huidverzorging:
Bibliografie
[1] Abiko et al., Enzymatic conversion of pantothenylalcohol to pantothenic acid. J Vitaminol (Kyoto). 1969;15:59–69. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/5772215
[2] Proksch et al., Topical use of dexpanthenol: a 70th anniversary article. J Dermatolog Treat. 2017 Dec;28(8):766-773. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28503966
[3] Ring et al., Guidelines for treatment of atopic eczema (atopic dermatitis) part I. J Eur Acad Dermatol Venereol. 2012;26:1045–60. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22805051