Chemisch gezien wordt glycerine geclassificeerd als alcohol. Strikt genomen is het een zogenaamde drievoudige alcohol. Maar terwijl veel mensen op hun hoede zijn voor de stoffen (INCI) Alcohol denat. of alcohol, is glycerine een vertegenwoordiger van de 'goede' soorten alcohol. Een van de redenen is de sterk vochtaantrekkende eigenschap van glycerine die een zeer positief effect heeft op de conditie van de huid. Dit werkt ook zo goed omdat glycerine goed in de bovenste huidlaag kan doordringen: het is een heel klein molecuul en oplosbaar in zowel water als vet.
Hoewel de glycerine die in huidverzorgingsproducten wordt gebruikt meestal synthetisch wordt geproduceerd, is glycerine eigenlijk een verzorgende stof die van nature in je huid voorkomt. Glycerine wordt bijvoorbeeld aangemaakt wanneer vetten worden afgebroken. Deze komen onder andere voor in je huid (als onderdeel van de huidbarrière), maar ook op je huid (sebum).
Sebum of ook talg wordt in de talgklieren gevormd uit dode huidcellen. Het is een heterogene mix van vetten (triglyceriden), squaleen, wassen en vetzuren die je huid en je haar voorziet van een vette substantie om uitdroging te voorkomen. Als er te veel talg wordt geproduceerd (seborroe), leidt dat tot een vette huid, terwijl het bij te weinig talg (sebostase) lijkt alsof je huid droog is of kloofjes heeft.
De productie van sebum is nauwelijks te beïnvloeden door voeding, in tegenstelling tot wat vele tips beweren die zo de ronde doen. In plaats daarvan is dit vooral een hormonaal proces. Testosteron stimuleert de talgklieren om talg te produceren, terwijl oestrogeen een remmend effect heeft.
Vocht is essentieel voor het normaal functioneren van je huid en in het bijzonder voor de buitenste laag, de hoornlaag (stratum corneum). Daarom mag er niet te veel vocht verloren gaan via de huid. Voorkoming hiervan is de taak van onze huid en onze huidbarrière. Vochtverlies kan ook worden beperkt door een geschikte huidverzorging. Hier spelen verzorgende stoffen en stoffen die vocht vasthouden, zoals glycerine, een belangrijke rol.
Stoffen die vocht vasthouden zoals glycerine kunnen het vochtgehalte van je huid verbeteren door het transepidermaal vochtverlies (TEWL) te verminderen. Er ontsnapt dus minder vocht uit de huid naar buiten.
Vanwege zijn eigenschappen is glycerine te vinden in bijna elk huidverzorgingsproduct. In crèmes vormt glycerine samen met water en/of olie de basis van veel producten. Maar glycerine wordt ook vaak gebruikt in lichte lotions en serums, omdat het de huid soepel maakt en verzorgt zonder dat je huid zwaar aanvoelt.
Een soort mythe is dat glycerine slecht voor je huid zou zijn. Dit komt door de sterk vochtaantrekkende eigenschap van glycerine. Aan de ene kant is deze eigenschap ook gewenst en tevens de reden waarom bijna alle huidverzorgingsproducten glycerine bevatten. Maar aan de andere kant kan het ook te veel van het goede zijn. Als de omgeving (bijv. luchtvochtigheid) of het huidverzorgingsproduct niet voldoende vocht levert, onttrekt glycerine vocht aan de diepere huidlagen. Dit kan er theoretisch toe leiden dat je huid uitdroogt en geïrriteerd raakt.
Dit is echter meer theorie dan een echt probleem en treedt alleen op bij zeer hoge concentraties glycerine (ongeveer 15-20%). In verzorgingsproducten voor het gezicht zit meestal 3-5% glycerine, in producten voor het lichaam soms meer. Bij deze hoeveelheden overheersen altijd de hydraterende en verzorgende effecten van glycerine.
"Wie begrijpt hoe cosmetische bestanddelen te werk gaan, zet de eerste stap richting een effectieve huidverzorging", aldus biochemicus Dr. S. Schunter. Ze vindt het als gepromoveerd biochemicus leuk om chocola te maken van de vaak cryptische lijsten met bestanddelen van huidverzorgingsproducten: wat zit erin en hoe werkt het. Zij is ervan overtuigd: met deze kennis kun je voor elk huidtype en elke toestand van je huid de juiste verzorging bepalen.
Bibliografie
Verdier-Sévrain and Bonté, Skin hydration: a review on its molecular mechanisms. J Cosmet Dermatol. 2007 Jun;6(2):75-82. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17524122
Fluhr et al., Glycerol and the skin: holistic approach to its origin and functions. Br J Dermatol. 2008 Jul;159(1):23-34. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18510666
Bettinger et al., Influence of a pretreatment with emulsions on the dehydration of the skin by surfactants. Int J Cosmet Sci. 1994 Apr;16(2):53-60. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19250496