Squalaan (INCI: Squalane) is een olieachtige substantie die voor cosmetisch gebruik tegenwoordig vooral uit de persresten van olijfolie en door hydrogenering van squaleen wordt gewonnen. In tegenstelling tot bij plantaardige olie gaat het bij squalaan niet om een mix van verschillende componenten – er zit echt alleen squalaan in. De kleur- en geurloze olie is goed bestand tegen oxidatie en is zonder toevoeging van conserveringsmiddelen tot 24 maanden houdbaar.
Squalaan moet niet met het ongeveer hetzelfde klinkende squaleen worden verward. Menselijk talg heeft als voornaamste taak de huid te beschermen en bevat 12-13% squaleen. De talg werkt antioxidatief, heeft immunostimulerende, huidverzorgende eigenschappen en zou zelfs een anticancerogene werking hebben. Maar als er te veel talg wordt aangemaakt, bijvoorbeeld bij een onzuivere of vette huid of een huid die gevoelig is voor acne, kan een overschot aan talg en zo ook aan squaleen problematisch worden. Het kan de poriën verstoppen, de talgstroom remmen en oxideert in hoge mate. De oxidatie is overigens ook te zien aan de karakteristieke verkleuring van talg – ook bekend als mee-eters.
Daarom wordt squaleen niet voor huidverzorgingsproducten gebruikt, maar wordt in plaats daarvan voor squalaan gekozen. Squalaan ontstaat door een trucje van de natuur: het onverzadigde en oxidatie-instabiele squaleen kan door verzadiging van de dubbele bindingen in squalaan worden omgezet. Squalaan heeft de positieve eigenschappen van squaleen, maar is daarbij in de hoogste mate bestand tegen oxidatie en is daardoor niet-comedogeen. Het is dan ook geen wonder dat deze stof zo veel in huidverzorgingsproducten wordt gebruikt.
Squalaan is geschikt voor elk huidtype. Squalaan is een basisolie en verdeelt zich snel over de huid zonder daarbij een vet gevoel achter te laten. Squalaan is heel goed verdraagbaar, wat er onderandere door komt dat het zo veel lijkt op squaleen dat in menselijk talg zit. Het molecuul is ook geen onbekende van ons lichaam, want het vormt het voorstadium voor cholesterol dat voor een stabiele huidbarrière onmisbaar is (… ook al heeft de stof voor de rest eerder een slechte naam).
"Wie begrijpt hoe cosmetische bestanddelen te werk gaan, zet de eerste stap richting een effectieve huidverzorging", aldus biochemicus Dr. S. Schunter. Ze vindt het als gepromoveerd biochemicus leuk om chocola te maken van de vaak cryptische lijsten met bestanddelen van huidverzorgingsproducten: wat zit erin en hoe werkt het. Zij is ervan overtuigd: met deze kennis kun je voor elk huidtype en elke toestand van je huid de juiste verzorging bepalen.