Onder pigmentvlekken verstaan we bruine verkleuringen van de huid, die kunnen variëren in grootte, vorm en kleurintensiteit. Bij het ontstaan kan er een onderscheid gemaakt worden tussen aangeboren huidverkleuringen of huidverkleuringen die zijn ontstaan door invloeden van buitenaf. Waar moedervlekken vaak al direct na de geboorte zichtbaar zijn, treden bijvoorbeeld levervlekken pas later in het leven op.
Zomersproeten zijn genetisch bepaald en worden in de zon versterkt. Ouderdomsvlekken zijn niet-schadelijke pigmentverkleuringen, die worden veroorzaakt door jarenlange, intensieve blootstelling aan de zon. Door de invloed van de zon wordt in sommige delen van de huid namelijk de rood-bruine pigmentkleur melanine aangemaakt, waardoor vlekken kunnen ontstaan.
Over het algemeen kan naast een genetische aanleg, vooral de zonnestraling als oorzaak voor het ontstaan van ouderdomsvlekken worden aangewezen. De huid maakt bij blootstelling aan de zon meer melanine aan, wat de huidcellen tegen schadelijke UV-straling beschermt. De gebruinde teint na een lange dag in de zon is ook het gevolg van deze verhoogde aanmaak van melanine.
Wanneer de productie van melanine echter verstoord is, wordt er in bepaalde huidcellen te veel melanine aangemaakt, waardoor er pigmentvlekken ontstaan. Men spreekt dan ook wel van hyperpigmentatie (daar tegenover staat hypopigmentatie, waarbij de huid te weinig melanine aanmaakt, waardoor er witte huidvlekken ontstaan). Ouderdomsvlekken treden daarom het eerste op, op plaatsen waar de huid gedurende meerdere jaren vaak aan de zon is blootgesteld.
Dat zijn vaak de handen, het gezicht en het decolleté. Verder zijn er ook factoren die een tijdelijke opbouw van pigmentvlekken kunnen veroorzaken. Dit zijn bijvoorbeeld hormoonschommelingen door een zwangerschap, de menopauze of door het slikken van de anticonceptiepil. Zodra de hormoonspiegel weer op een normaal niveau zit, verdwijnen deze pigmentvlekken veelal weer.
Daarnaast kunnen ook bepaalde medicijnen de lichtgevoeligheid van de huid verhogen en zo de vorming van pigmentvlekken stimuleren. Ook sommige geuren, deodoranten, agressieve chemische peelings of acnebehandelingen kunnen in de zomer het ontstaan van pigmentvlekken bevorderen.
U kunt het ontstaan van pigment- en ouderdomsvlekken voorkomen door een verantwoorde omgang met de zon: zo dient bijvoorbeeld het zonnebaden tijdens de middaguren waarbij de zon op zijn hoogst staat, vermeden te worden. Daarnaast is het aanbevolen zomerkleding te dragen waarbij de delen van de huid die het meest gevoelig zijn voor de zon, zoals het decolleté en de schouders, bedekt zijn. Bij zonbescherming dient erop gelet te worden dat er altijd een hoge beschermingsfactor in zit.
Speciale crèmes voor pigmentvlekken, verzorgen en verlichten de kleur van de bestaande pigmentvlekken in het gezicht en op andere plekken. De huid krijgt onmiddellijk haar glans terug en de donkere plekken zullen vervagen. Om huidverkleuringen te verlichten, kunnen bovendien intensief reinigende vruchtzuurpeelings gebruikt worden.
Om pigmentvlekken in het gezicht te camoufleren, is vooral make-up geschikt die de verschillende huidtinten egaliseert. Om enkele pigmentvlekken in het gezicht te verbergen, kan ook een concealer aangebracht worden.