Informatie gecontroleerd en opgesteld in samenwerking met biochemicus Dr. S. Schunter uit München.
Informatie gecontroleerd en opgesteld in samenwerking met biochemicus Dr. S. Schunter uit München.
Toegegeven, een beetje kleur in je gezicht past goed bij je favoriete zomeroutfit. Maar we moeten erop wijzen: onbeschermd in de zon liggen is geen optie, een gezond bruin kleurtje bestaat niet. Hoewel zonlicht ervoor zorgt dat je huid een bruine kleur krijgt, leidt uv-straling ertoe dat je huid vroegtijdig veroudert en, in het ergste geval, de ontwikkeling van huidkanker wordt bevorderd. Maar als je niet zonder een bruin kleurtje kan, zijn zelfbruiners het veiligere alternatief voor zonnen.
De ingrediënten in zelfbruiners die voor de bruine kleur zorgen zijn dihydroxyaceton en erythrulose. Ze worden allebei als goed verdraagbaar en ongevaarlijk beschouwd. Chemisch gezien gaat het hier om suikerverbindingen die in de hoornlaag een reactie aangaan met de aanwezige eiwitten en aminozuren. Als reactie ontstaan zogenaamde melanoïdines, die sterk lijken op het huidpigment melanine, en de huid een kleurtje geven. Het kleurtje op de huid verschijnt na ongeveer 4-6 uur en kan niet worden verwijderd door wassen, maar verdwijnt vanzelf na ongeveer 5-7 dagen.
Terwijl dihydroxyaceton voor een bruin-gele tot oranjekleurige tint zorgt, die snel vlekkerig of te intens kan lijken als de zelfbruiner ongelijkmatig wordt aangebracht, produceert erythrulose een natuurlijke en meer gelijkmatige bruine kleur.
Trouwens: de melanoïdes in de huid die worden veroorzaakt door zelfbruiners bieden geen enkele bescherming tegen uv-straling. Zonnebrandcrème is daarom ook bij het gebruik van zelfbruiners heel belangrijk.
Eén ding staat buiten kijf: zelfbruiners zijn veiliger dan uv-straling. Maar vaak wordt gevraagd: zijn zelfbruiners schadelijk of gevaarlijk voor de gezondheid? Zoals zo vaak het geval is, is het niet mogelijk om met een duidelijk ja of nee te antwoorden. In plaats daarvan is het de moeite waard om de afzonderlijke zelfbruiners nader te bekijken om een eventueel gevaar beter in te kunnen schatten.
Dihydroxyaceton − afgekort DHA − is niet alleen een suikerverbinding, DHA is ook een endogene stof die door ons lichaam wordt geproduceerd, afgebroken en gemuteerd als onderdeel van verschillende stofwisselingsprocessen. DHA is daarom in eerste instantie een onschadelijke stof.
Toch is DHA niet helemaal onproblematisch, omdat de stof kan veranderen in schadelijk formaldehyde als het wordt blootgesteld aan hitte of te lang wordt bewaard. Formaldehyde is sinds 2019 niet langer toegestaan voor gebruik in cosmetica in de EU, omdat het de huid irriteert en mogelijk kankerverwekkend is. Over het algemeen komen er bij cosmetica echter niet zulke hoeveelheden formaldehyde vrij dat ze een gevaar voor de gezondheid vormen en het gebruik van zelfbruiners afgeraden moet worden. Maar dit proces kan wel plaatsvinden. Dit geldt met name wanneer producten niet op de juiste wijze worden bewaard of te lang geopend zijn. Daarom geldt voor zelfbruiners met DHA:
Als je deze aspecten in acht neemt, kan het risico op hoge gehaltes DHA in je zelfbruiner en dus een mogelijk schadelijk effect als minimaal worden beschouwd.
Ook erythrulose is een suikerverbinding die van nature voorkomt in het menselijk lichaam. Omdat erythrulose echter aanzienlijk stabieler is dan DHA wordt het als huidvriendelijker beschouwd. Toch wordt erythrulose minder vaak gebruikt voor zelfbruiner dan DHA, in de eerste plaats omdat het duurder is. Ten tweede: erythrulose werkt trager, het effect zie je pas later. Het voordeel hier is echter dat je teint er egaler en natuurlijker uitziet.
Er zijn twee redenen waarom zelfbruiners kunnen stinken. Als het product te oud is of verkeerd is bewaard, kan DHA veranderen in formaldehyde. Dit zorgt voor een stekende, intensieve geur,die heel snel en duidelijk te merken is. In dit geval moet het product met het normale huishoudelijke afval worden weggegooid.
Maar zelfs net opengemaakte zelfbruiners ruiken vaak merkwaardig, vooral als het product op de huid is aangebracht. Dit komt omdat DHA en erythrulose een karakteristieke eigen geur hebben. Omdat dit als onaangenaam of irriterend wordt ervaren, zijn zelfbruiners vaak zwaar geparfumeerd. Dit kan bij een gevoelige huid tot irritatie leiden. In dat geval kan je zelfbruinerconcentraten (glow drops) gebruiken. Je kan deze gemakkelijk toevoegen aan je gebruikelijke verzorgingsproducten voor gezicht of lichaam. Ze zijn meestal slechts minimaal geparfumeerd.
Je kunt met zelfbruiners een natuurlijk en gelijkmatig resultaat bereiken, maar je moet daarbij op de volgende aspecten letten:
Velen onder ons hebben de nodige ervaring met wat er fout kan gaan bij zelfbruiners. Maar met de juiste techniek en door nieuwe slimme formules kun je strepen en een oranjekleurige teint meestal voorkomen.
Wat ook handig is: veel zelfbruiners zijn verkrijgbaar in verschillende sterktes. Zo is het mogelijk om voor elke huid een natuurlijk en zichtbaar resultaat te verkrijgen.
"Wie begrijpt hoe cosmetische bestanddelen te werk gaan, zet de eerste stap richting een effectieve huidverzorging", aldus biochemicus Dr. S. Schunter. Ze vindt het als gepromoveerd biochemicus leuk om chocola te maken van de vaak cryptische lijsten met bestanddelen van huidverzorgingsproducten: wat zit erin en hoe werkt het. Zij is ervan overtuigd: met deze kennis kun je voor elk huidtype en elke toestand van je huid de juiste verzorging bepalen.