De gevoelige of hypersensitieve huid is geen eigen huidtype, maar een toestand van de huid die zich door verschillende invloeden van buitenaf of inwendige factoren kenmerkt. Uit onderzoek komt naar voren dat tot 50% van alle vrouwen en bijna 44% van alle mannen hun huid omschrijft als gevoelig. Ze geven aan dat de betreffende gevoelige huid de volgende symptomen heeft:
Meestal gaat het om een zelfinschatting op basis waarvan geconcludeerd wordt dat het gaat om een gevoelige huid. Het is namelijk niet altijd mogelijk om eenduidige triggers of factoren te benoemen die tot de bovenstaande symptomen kunnen leiden. Het gaat veel meer om een ervaring. Verder kan niet worden uitgesloten dat de gevoelige huid het gevolg is van verkeerde of ongeschikte verzorging. Toch zijn er op en in de huid tekenen die objectief gezien gelden als typische kenmerken van een gevoelige huid:
De bovenste laag van onze huid is de hoornlaag. De opbouw ervan doet denken aan een bakstenen muur, waarbij de hoorncellen van de huid als stenen op elkaar worden gestapeld. Ze worden door de zogenaamde barrièrelipiden op hun plek gehouden. Op deze manier wordt met de hoorncellen en barrièrelipiden de huidbarrière gevormd.
De huidbarrière is dankzij deze opbouw zowel stevig als waterdicht. De hoorncellen zorgen hierbij voor de stevigheid en de barrièrelipiden voor de bescherming tegen overmatige verdamping van water (transepidermaal waterverlies, TEWL).
Een huidbarrière die intact is, vormt zo de basis voor een gezonde huid die beschermd is tegen invloeden van buitenaf. Een verstoorde huidbarrière is daarentegen gevoelig voor invloeden van buitenaf en is bovendien vochtarm, gevoelig en droog.
Een gevoelige huid hangt vaak samen met de toestand van onze huidbarrière. Als de huidbarrière verstoord is, dan kunnen de volgende problemen ontstaan:
Het is allereerst van belang om irriterende stoffen zo goed mogelijk uit je huidverzorging weg te strepen. Dat kunnen de gebruikelijke irriterende stoffen zijn zoals parfum, geurstoffen, etherische oliën of alcohol. Ook bepaalde verzorgende stoffen kunnen echter (bijvoorbeeld op basis van de concentratie) bij de gevoelige huid voor persoonlijke problemen leiden. Bij een gevoelige huid moet je daarom bij de volgende stoffen voorzichtig testen of je ze kunt verdragen dan wel of je ze zelfs geheel moet vermijden:
Voor je huid en huidbarrière vormt reiniging een essentiële stap in het verzorgingsritueel. Als de reiniging te intensief is of de oppervlakte-actieve stoffen te hard, dan kan de huidbarrière hierdoor aanzienlijk verstoord raken. Voor reiniging van de gevoelige huid geldt daarom: zo min mogelijk, zo vaak als nodig.
Als je huid in de nacht niet vet wordt, reinig deze in de ochtend dan alleen met lauwwarm water en gebruik geen reinigingsproducten. Reiniging in de avond volstaat meestal al. Gebruik hiervoor een mild en pH-neutraal reinigingsproduct. Denk bijvoorbeeld aan reinigingsolie, reinigende balsem, reinigingsmelk of reinigingslotion.
Overigens geldt: omdat reinigingsproducten weer van de huid worden gewassen, is het vaak niet erg als een product bijvoorbeeld vitamine E (INCI: Tocopherol, Tocopheryl Acetate) bevat. Zolang de stof niet op de huid achterblijft, is het contact met de huid zo minimaal dat de verwachting niet is dat er huidirritatie ontstaat. Desalniettemin geldt ook hier: test even persoonlijk hoe goed je de stof kunt verdragen.
Bij een gevoelige huid moet je noch chemische, noch mechanische peelings dan wel enzympeelings gebruiken.
Idealiter moet je bij een gevoelige huid zo min mogelijk verzorgingsproducten gebruiken. Elk product kan mogelijk huidirritatie veroorzaken. Als je jouw huid echter goed kent en al een hydraterende crème gebruikt die goed wordt verdragen kun je daarnaast nog een kalmerend serum met panthenol, allantoïne, bisabolol, groene thee-extract of bèta-glucaan in je verzorgingsritueel opnemen.
Hydraterende crèmes en moisturizers voor de gevoelige huid hebben vaak een minimalistische formule. Het gaat om het verzorgen en kalmeren van de huid en het versterken van de huidbarrière. Hiervoor zijn crèmes zonder parfum of irriterende stoffen geschikt. Ook bovenstaande verzorgende stoffen moet je bij een gevoelige huid zo mogelijk vermijden. Het gaat echter wel altijd om de context en de concentratie die wordt gebruikt. Test hydraterende crèmes dan ook telkens afzonderlijk op hoe goed je ze kunt verdragen.
Synthetische dan wel chemische zonbeschermingsfilters kunnen bij de gevoelige huid soms een reactie veroorzaken. Je moet dit echter zelf testen en eventueel overstappen op zonnebrandcrèmes met de fysische filters titaandioxide of zinkoxide. Het is namelijk geen optie om geen zonnebrand te gebruiken, omdat de gevoelige huid snel reageert op uv-straling en de toestand van je huid hiervan achteruit kan gaan. In ons artikel 'Zonnebrandcrème voor de gevoelige huid' kun je alles te weten komen over zonbescherming voor de gevoelige huid.
"Wie begrijpt hoe cosmetische bestanddelen te werk gaan, zet de eerste stap richting een effectieve huidverzorging", aldus biochemicus Dr. S. Schunter. Ze vindt het als gepromoveerd biochemicus leuk om chocola te maken van de vaak cryptische lijsten met bestanddelen van huidverzorgingsproducten: wat zit erin en hoe werkt het. Zij is ervan overtuigd: met deze kennis kun je voor elk huidtype en elke toestand van je huid de juiste verzorging bepalen.
Bibliografie